ျမန္မာသစ္ေတာမ်ားျပန္ရွင္သန္ေရးထုတ္ျပန္

သိပၸံနဲ႔နည္းပညာ

ျမန္မာ့သစ္ေတာ ျပန္လည္ရွင္သန္ေရး

19.09.2016 07:46

​ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္



In photo taken Friday, Aug. 19, 2011, a Shan man carries trees he dug from the forest to replant at his home along a dirt road in Doi Tai Leng in southern Shan state, Myanmar.

မွ်ေ၀ပါ

သစ္ေတာ ထိမ္းသိမ္းေရးအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သစ္ထုတ္လုပ္မႈ တႏွစ္ရပ္ဆိုင္းလိုက္တာဟာ မွန္ကန္တဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဟုတ္ပါသလား။ သစ္ေတာပညာ ရႈေဒါင့္က အျမင္ကို သိရေအာင္ သစ္ေတာပညာရွင္ ဦးဝင္းေမာ္ကို ေမးျမန္းၿပီး တင္ျပေပးမွာပါ။

တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ သစ္ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းကို ၂၀၁၆- ၁၇ တႏွစ္ ရပ္ဆိုင္းလိုက္ၿပီး ပဲခူးရိုးမ အတြက္ေတာ့ ဆယ္ႏွစ္ ရပ္နားမယ္လို႔ ဇူလိုင္လထဲမွာ တာဝန္ရွိသူေတြက ေျပာၾကားၾကပါတယ္။ ဒီလို လုပ္ေဆာင္တာဟာ မွန္ကန္မႈ ရွိပါသလား။ ပထမဆံုး ျမန္မာ့သစ္ေတာ အေနအထားကို ၾကည့္ရေအာင္ပါ။

သစ္ေတာေတြ အဓိကရွိတာက ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း၊ ကခ်င္အေရွ႕ပိုင္း၊ ေနာက္ တနသၤာရီ အဲဒီေနရာေတြ ေလာက္မွာပဲ ေတာက မ်ားမ်ား က်န္ေတာ့တယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ ပဲခူးရိုးမက ေတာေကာင္းခဲ့တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အခုပဲခူးရိုးမက ကုန္သေလာက္ ျဖစ္သြားၿပီ။ ေနျပည္ေတာ္ လမ္းေဖါက္တယ္၊ ျပည္လမ္းနဲ႔ ရန္ကုန္ မႏၱေလးလမ္းေတြ ကန္႔လန္႔ျဖတ္တဲ့ လမ္းေတြ ေဖါက္လိုက္ေတာ့ လူအေရာက္ အေပါက္လြယ္သြားၿပီး အဲဒီေနရာက ကုန္သေလာက္ ျဖစ္သြားတယ္၊ ဒါ့အျပင္ အဲဒီမွာ ရာဘာၿခံလို စိုက္ခင္းေတြ အတြက္ ခြင့္ျပဳလိုက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ အေျခေနက ပိုဆိုးသြားတာျဖစ္ၿပီး ပဲခူးရိုးမ ကုန္သေလာက္ ျဖစ္သြားတာပါ။ တကယ္မွာ ေတာက ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေတာထဲမွာ ၿခံဳနဲ႔ လူသိပ္မသံုးတဲ့ သစ္ေလာက္ပဲ က်န္ရစ္တာမို႔ တန္ဖိုးမရွိတဲ့ ေတာျဖစ္ေနပါၿပီ။ ျမန္မာ့သစ္ေတာ အမ်ိဳးအစား ထဲမွာဆို ညံ့တဲ့ အုပ္စု ၄ - ၅ ေလာက္ျဖစ္သြားၿပီး တကယ္ေကာင္းတဲ့ အုပ္စု ၁- ၂ - ၃ တို႔ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အစိုးရက သစ္မခုတ္ပဲ အနားေပးခ်င္တာပါ။

ဒီလိုအနားေပးတဲ့ ေနရာမွာ ဘယ္လို အနားေပးမွာပါလဲ။ သစ္ေတာေတြ ျပန္ၿပီး စိမ္းလန္းစိုေျပလာေစဖုိ႔ ဘယ္လိုပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ လုပ္ဖို႔ စီစဥ္ထားပါသလဲ။

သစ္ေတာေတြကို စိမ္းလန္း စုိေျပေအာင္လုပ္ဖုိ႔ ဆိုတာက သစ္ေတာ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေပါ့။ သစ္ေတာစိုက္ခင္းေတြ ျပန္ၿပီးစိုက္ဖုိ႔ကိစၥကို ႏိုင္ငံျခားအကူအညီနဲ႔ လုပ္ဖို႔၊ ႏုိင္ငံျခားက အကူညီေပးလာရင္ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမယ္ ဆိုတာကို ရံုးခ်ဳပ္မွာ အစီစဥ္ဆြဲေနပါတယ္။ အရင္တုန္းက သစ္ေတာစိုက္ခင္းေတြ လုပ္တာထက္ အခုလို ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီနဲ႔ လုပ္မယ္ဆိုေတာ့ ပိုၿပီး ထိေရာက္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ သစ္ေတာဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူတဦးနဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကည့္တဲ့အခါမွာ၊ မ်ိဳးေစ့နဲ႔ သစ္ကိုစိုက္မလား၊ tissue culture နဲ႔လုပ္မလားလို႔ ေမးပါတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာ မ်ိဳးေစ့နဲ႔ ပ်ိဳးေထာင္တာမ်ိဳးက မရွိေတာ့ပါဘူး။ tissue culture နဲ႔ပဲ ပ်ိဳးေထာင္တဲ့အခါမွာ သစ္ အမ်ိဳးအစားက ပိုေကာင္းပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေမးၾကည့္တဲ့အခါ အဲဒီအစီစဥ္ေတာ့ မရွိေသးဘူး လို႔ သိရပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ သစ္ေတာေတြ ျပန္ၿပီး စိမ္းလန္းစိုေျပလာေအာင္ သစ္ခုတ္တာကိုေတာ့ ရပ္ထားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

သစ္ခုတ္တာကို ရပ္ထားၿပီး ေတာကို အနားေပး ထားမွာပါ။ ေတာကိုအနားေပးၿပီး အဲဒီေတာမွာ အဖိုးတန္ သစ္မ်ိဳးေတြ ျပန္ၿပီးထည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္းစိုက္ခင္းေတြ၊ ပ်ဥ္းကတိုး စိုက္ခင္းေတြ၊ ပိေတာက္စိုက္ခင္းေတြ၊ အဲဒီလို စိုက္ခင္းေတြ ျပန္ထည့္ေပးရမွာပါ။ ျပန္စိုက္ေပးရမွာပါ။ ေတာအေနထားကေတာ့ သစ္မခုတ္ေတာ့ပဲ ထားရင္ ျပန္ေကာင္းလာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာေအာင္ ေစာင့္ရမွာပါ။

သစ္ခုတ္တာကို တႏိုင္ငံလံုး အတုိင္းအတာနဲ႔ တႏွစ္ရပ္ဆို္င္းၿပီး ပဲခူးရိုးမမွာေတာ့ ဆယ္ႏွစ္လံုးဝ သစ္မခုတ္ဖို႔ တားျမစ္ထားတာပါ။ ဘာ့ေၾကာင့္ အခုလို ခြဲထားတာပါလဲ။

ပဲခူးရိုးမဟာ ကၽြန္းေပါက္တဲ့ ေတာေကာင္းတေတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာမွာ ကုန္သေလာက္ျဖစ္သြားၿပီး ဆယ္ႏွစ္ေလာက္ ရပ္ရင္ေတာင္ ပံုမွန္ေတာ ျပန္ျဖစ္လာဖို႔ မလြယ္လွပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဆယ္ႏွစ္ရပ္ထားတာပါ။ က်န္တဲ့ ေတာေတြကေတာ့ အေတာ္အသင့္ က်န္ေနပါေသးတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တႏွစ္ရပ္ဆိုင္းၿပီး ဒီလို ရပ္ဆိုင္းထားခ်ိန္အတြင္း အစီအစဥ္ေတြ ဆြဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုလို မရပ္ဆိုင္းပဲ ခုတ္ခြင့္ေပးလိုက္တာနဲ႔ ခိုးခုတ္တာေတြနဲ႔ ပါေရာၿပီး အေျခေန ပိုဆိုးလာႏိုင္တာမို႔ ရပ္ပစ္လိုက္တဲ့ သေဘာပါ။

ဒီလို ရပ္ပစ္ခဲ့ေပမယ့္ အခုလည္း ဒီေတာေတြမွာ သစ္လံုးေတြ ထုတ္တာေတြ႔ေနရပါတယ္။

ဒီသစ္လံုး အမ်ားစုဟာ သစ္လုပ္ငန္းက ထုတ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သစ္လံုးကို မထုတ္ရဘူး၊ ကုန္ေခ်ာကိုပဲ ထုတ္ရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့အတြက္ သစ္လံုးေတြကို ကုန္ေခ်ာပို႔တဲ့ ေနရာကို ပို႔ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားပို႔ဖို႔ သစ္လံုးကိုေတာ့ ပိတ္ထားပါတယ္။

အခုုလိုု သစ္ခုုတ္မႈကိုု ရပ္လိုုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ႀကံုုလာမယ့္ ျပႆနာေတြက ဘာေတြပါလဲ။

ျပည္တြင္းမွာ ကုုန္ေခ်ာ ထုုတ္ဖိုု႔ အတြက္ ႏုုိင္ငံျခားကေနလာေရာက္ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံသူေတြေရာ၊ ျပည္တြင္းက ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံသူေတြပါ ရွိေနၾကတာပါ။ ၡ ဒီလူေတြဟာ စက္ရံုုံႀကီးေတြတည္ၿပီး လုုပ္ေနၾကတာပါ။ ေဆာက္လက္စ စက္ရံုုေတြ ရွိသလိုု လည္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ စက္ရံုုေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အခုု သစ္ကိုု ရပ္လိုုုုက္တဲ့ အခါ အဲဒီလူေတြဟာ အခုု ကုုန္ၾကမ္းေတြ မရပဲ ျဖစ္ကုုန္ၿပီး ျပည္တြင္းမွာ အေတာ္ဒုုကၡေရာက္ကုုန္ပါတယ္။

သူတုုိ႔အတြက္ သစ္ကိုု ဘယ္ကရမလဲ လိုု႔ ၾကည့္တဲ့အခါ သစ္လုုပ္ငန္းက ဆက္ထုုတ္မယ္၊ တႏွစ္ ဆက္ထုုတ္မယ္ ဆိုုေတာ့ အဲဒီ သစ္လုုပ္ငန္းက ထုုတ္တဲ့ သစ္ကိုုပဲ ဝိုုင္းၿပီး လုုၿပီး ေလလံဆြဲၾကရမယ့္ အေနထားပါ။ တကယ္လုုိ႔ ေလလံဆြဲမယ္ဆိုုရင္ သစ္ေစ်းက သိပ္ျမင့္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပံုုစံနဲ႔ သြားရင္ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ သစ္ကိုု သံုုးဖုုိ႔အေတာ္ခက္လာမယ့္ သေဘာရွိေနပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုုေတာ့ သစ္ခုုတ္တာကိုု ရပ္ပစ္လိုုက္တာေၾကာင့္ပါ။

သစ္ခုုတ္တာကိုု ရပ္ပစ္လိုုက္တာဟာ sustainable management လိုု႔ ေခၚတဲ့ ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ သစ္ေတာရေရးအတြက္ စီမံအုုပ္ခ်ဳပ္မႈ သေဘာ မျဖစ္ေတာ့တဲ့ အေနထားကိုု ေရာက္သြားတာမိုု႔ပါ။

သစ္ခုုတ္တာကိုု လံုုးဝ ရပ္လိုုက္တဲ့ ပံုုစံထက္ ပိုုၿပီး ေကာင္းမယ့္ နည္းက ဘာပါလဲဲ။ ေရရွည္ခံမယ့္ သစ္ေတာ ျပဳျပင္ထိမ္းသိမ္းေရး အတြက္ သတ္မွတ္ထားတာ ေတြက ဘာေတြ ပါလဲ။ ဘာေတြ လုုပ္ဖိုု႔သင့္ပါသလဲ။

ေရရွည္ခံတဲ့သစ္ေတာမွာ management က ခုုတ္စရာ ရွိတာကိုု ခုုတ္ရမွာ ျဖစ္သလိုု ထုုတ္စရာ ရွိတာလည္း ထုုတ္၊ သဘာဝ ပါတ္ဝန္းက်င္ကိုုလည္း ထိမ္းရမယ္၊ ေဒသခံေတြရဲ့ ေကာင္းက်ိဳး လူမႈေရးဆိုုင္ရာကိုု ပ့ံပိုုးေပးမႈလည္း ျဖစ္ေစရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုု ေတာ့ အဲဒီပံုုစံ မဝင္ေတာ့ပါဘူး။ လက္ရွိမွာ သဘာဝ ပါတ္ဝန္းက်င္ဟာ လံုုးဝထိခိုုက္ သြားၿပီမိုု႔ ခုုတ္တာေတြ အားလံုုးရပ္ၿပီး သဘာဝ ပါတ္ဝန္းက်င္ကိုုပဲ ျပန္ၿပီး စဥ္းစားတဲ့ ပံုုစံမ်ိဳး ျဖစ္သြားတာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပံုုမွန္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ မဟုုတ္ေတာ့ပဲ management out သြားတဲ့ သေဘာျဖစ္ေနပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္ အျမင္ ေျပာရရင္ ထုုတ္စရာရွိတာကိုုလည္း ဆက္ထုုတ္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္ေလာက္ပဲ ထုုတ္သင့္တယ္ ဆိုုတာကိုု ရွိတဲ့ ေတာကိုု ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္ေလာက္ေလ ွ်ာ့ ထုုတ္၊ ျပည္တြင္း သံုုးကုုန္ ဖူလံုုေအာင္ထုုတ္၊ ျပည္ပကိုု မပိုု႔နဲ႔၊ ျပည္တြင္းမွာပဲ လံုုေလာက္ေအာင္ ထုုတ္ေပးသင့္တယ္။ ဒီလိုုလုုပ္ရာမွာ ရွိတဲ့ စည္းကမ္းနဲ႔ ဥပေဒနဲ႔ က်က်နန သတ္မွတ္ၿပီး ထုုတ္သင့္တယ္လိုု႔ ထင္ပါတယ္။ အခုုလိုုမ်ိဳး ရပ္ပစ္လိုုက္မယ္ ဆိုုတာကေတာ့ တကယ္ေတာ့ သစ္ေတာပညာ ရႈေဒါင့္က ၾကည့္ရင္ မွားေနပါတယ္လိုု႔ သစ္ေတာ ပညာရွင္ ဦးဝင္းေမာ္က ေျပာပါတယ္။

posted from Bloggeroid